Iedereen ervaart ups en downs in de geestelijke gezondheid. Als jij of iemand die je kent vragen heeft over geestelijke gezondheid, zelfbeschadiging of zelfmoord, is het belangrijk om te weten dat er hulp is, dat herstel mogelijk is en dat je er niet alleen voor staat.

Wat zijn zelfmoord en zelfbeschadiging?

Gedachten over de dood of wensen om dood te zijn, worden suïcidale ideatie genoemd. Als iemand deze gedachten probeert uit te voeren, heet dat een zelfmoordpoging. Als een zelfmoordpoging fataal is, wordt dit overlijden door zelfmoord genoemd. Zelfmoord is te voorkomen en niet iedereen die worstelt met zelfmoordgedachten overlijdt door zelfmoord. Van zelfbeschadiging is sprake als iemand opzettelijk het eigen lichaam beschadigt. Zelfbeschadiging is anders dan een zelfmoordpoging, omdat niet iedereen die aan zelfbeschadiging doet dood wil. We moeten alle gedachten en gedrag met betrekking tot zelfmoord en zelfbeschadiging serieus nemen en zien als een teken om hulp te zoeken.

Hulp zoeken

Het is belangrijk om te herkennen wanneer geestelijke gezondheidsproblemen aanhoudend zijn en het dagelijks leven moeilijk beheersbaar maken. Tekenen dat iemand worstelt met zijn geestelijke gezondheid zijn onder andere veranderingen in gedrag, stemming en communicatie, zoals:

• Veranderingen in eetlust, slaappatroon of energieniveau
• Afzondering van vrienden en familie of verminderde deelname aan gebruikelijke activiteiten
• Problemen met functioneren op het werk, op school of op andere gebieden van het leven
• Meer dan normaal verdrietig, hopeloos, prikkelbaar of angstig voelen
• Uitspraken als "Je zou beter af zijn zonder mij", "Ik wou dat ik kon gaan slapen en nooit meer wakker zou worden" of "Het maakt me niet uit of ik leef of sterf".

Wat kan ik doen als ik denk dat ik hulp nodig heb?

Hulp zoeken als je het moeilijk hebt, kan moeilijk zijn, maar je bent niet alleen; er is hulp beschikbaar. Om hulp vragen is altijd goed en betekent niet dat je een mislukkeling bent. Het is zelfs een van de belangrijkste stappen die je kunt zetten op weg naar herstel.

Je kunt verschillende vormen van ondersteuning willen, afhankelijk van je behoeften en waar je je prettig bij voelt. Hier zijn een aantal bronnen waar je hulp zou kunnen zoeken:

• Vrienden, familie of andere gemeenschappen. Vrienden, familie, hobbygroepen of religieuze gemeenschappen die je aanhangt, kunnen een geweldige bron van steun en aanmoediging zijn. Ze kunnen met empathie luisteren naar hoe je je voelt en je eraan herinneren dat je een moeilijke tijd niet alleen hoeft door te maken.
• Hulplijn voor geestelijke gezondheidscrisissen of zelfmoord. Als je contact opneemt met een hulplijn, word je doorverbonden met een getrainde professional die je vragen stelt over hoe je je voelt en of je het risico loopt jezelf iets aan te doen. Bij sommige hulplijnen kun je ondersteuning krijgen via sms of telefoon, afhankelijk van je voorkeur. Je hoeft je niet in een levensbedreigende crisis te bevinden om een zelfmoordhulplijn te bellen. Je kunt praten over alles waar je mee zit in een anonieme, vertrouwelijke omgeving.
• Arts. Je huisarts kan helpen bij het beoordelen van veranderingen in je emoties en gedrag, aanbevelingen doen voor veranderingen in je levensstijl (zoals slaapgewoonten, beweging en dieet) en kan je indien nodig doorverwijzen naar andere zorgverleners.
• Geestelijke zorgverlener. Een gespecialiseerde geestelijke zorgverlener kan ondersteuning en behandeling bieden bij geestelijke gezondheidsproblemen, inclusief het stellen van een diagnose als dat nodig is. Deze kan samen met jou behandelopties onderzoeken, zoals medicatie of gesprekstherapie. De zorgverlener kan je ook helpen om een plan te maken om jezelf veilig te houden als je suïcidale gevoelens of neigingen hebt.
• Groepen van lotgenoten. Het praten met iemand die is hersteld van geestelijke gezondheidsproblemen, kan je kracht en erkenning geven. Lokale groepen van lotgenoten kunnen telefoonlijnen aanbieden die worden bemand door mensen met persoonlijke ervaring met psychische aandoeningen, evenals steungroepen met andere lotgenoten.

Wat kan ik doen om een vriend te steunen?

Als je denkt dat een vriend zelfmoord overweegt of zichzelf beschadigt, kun je je makkelijk overweldigd voelen en niet zeker weten hoe je kunt helpen. Hier zijn enkele dingen die je kunt doen om een vriend te steunen:

• Begin het gesprek. Als je je zorgen maakt over veranderingen in het gedrag van een vriend en denkt dat er misschien iets mis is, wees dan niet bang om het met diegene te bespreken. Je zou kunnen proberen om in persoon met je vriend te praten en iets te vragen als: "Het lijkt alsof je de laatste tijd neerslachtig bent, ik maak me zorgen om je. Hoe voel je je?" Vragen naar zelfmoord brengt iemand niet op ideeën en vergroot het risico niet. Je kunt proberen het rechtstreeks te vragen door te zeggen: "Denk je erover na om je leven te beëindigen?" Meer advies om met iemand over zelfmoord of zelfbeschadiging te praten, is beschikbaar in de Welzijnsgids van TikTok.
• Luister met empathie en zonder oordeel. Bied geen oplossingen en verander niet van onderwerp. Wees geduldig, stiltes zijn niet erg. Probeer open vragen te stellen, zoals "Waar denk je aan?" en "Wat kan ik doen om je te steunen?" en luister naar de emoties die naar voren komen in de antwoorden van je vriend. We kunnen anderen helpen door gewoon goed te luisteren.
• Bied aan om je vriend in contact te brengen met hulpbronnen. Je kunt een belangrijke rol spelen in het herstel van je vriend door diegene aan te moedigen professionele hulp te zoeken bij een therapeut of zorgverlener, contact op te nemen met een zelfmoordhulplijn of een plaatselijke steungroep te benaderen.
• Zorg voor jezelf. Het kost veel energie om een luisterend en meevoelend oor te bieden aan mensen om je heen. Het kan je een benauwd of opgebrand gevoel geven, vooral als je praat over dingen als zelfmoord of zelfbeschadiging. Als je merkt dat het steunen van een vriend je eigen geestelijke gezondheid belast, wees dan niet bang om een pauze in te lassen, gezonde grenzen te stellen of met iemand te praten die je vertrouwt.

Meer informatie over hoe je vrienden met psychische problemen kunt steunen, is beschikbaar in TikToks Welzijnsgids.

Direct hulp krijgen

Als jij of iemand die je kent een geestelijke noodsituatie doormaakt, neem dan onmiddellijk contact op met een zorgverlener of een zelfmoordhulplijn.

Meer informatie

Disclaimer

De bronnen en gidsen van TikToks Veiligheidscentrum bieden geen geestelijke gezondheidszorg of medische diensten. "Zelfmoord en zelfbeschadiging" op TikTok is geen vervanging voor medische, psychologische of psychiatrische diagnose, behandeling of advies. Content geproduceerd en verspreid door TikTok is alleen bedoeld voor informatief en educatief gebruik. Wijs het zoeken van deskundig advies niet af en stel dit niet uit vanwege de beschikbaarheid van diensten of educatief materiaal dat door TikTok wordt aangeboden.

Als je in een crisis verkeert of als jij of iemand anders mogelijk in gevaar is of een medische noodsituatie doormaakt, bel dan onmiddellijk je lokale hulpdiensten. Gebruikers moeten onthouden dat zij niet als enige de verantwoordelijkheid voor de veiligheid van iemand anders moeten dragen; er zijn ook anderen die kunnen helpen. Je hoeft deze gesprekken niet te voeren als je je er niet klaar voor voelt.

Dit Veiligheidscentrum is ontwikkeld met deskundig advies van de International Association for Suicide Prevention (IASP).